नगरपालिका अधिकारी , कर्मचारी यांना दैनदिन कामकाज करताना बरेच वेळेस महाराष्ट्र नगर परिषदा, नगरपंचायती व ओद्योगिक नगरी अधिनियम – १९६५ मधील कलमे व तरतुदी बघाव्या लागतात. प्रत्येकाला सदर अधिनियम उपलब्ध होईल असे नाही त्यामुळे सदर संकेतस्थळावर pdf स्वरूपातील अधिनियम उपलब्ध करून देण्यात आलेला आहे. त्यामुळे सदर अधिनियम download करून आपण बघू शकता . तसेच सदर अधिनियमातील कलमे व त्यांचे सारांश स्वरूपातील तरतूद खालील तक्ता मध्ये दिलेली आहे .त्यामुळे संपूर्ण अधिनियम न बघता आवश्यक असणा-या तरतुदी तक्ता मध्ये बघून आपले विवेचन होऊ शकेल.
प्रकरण – १.
प्रारंभिक
- कलम १ – संक्षिप्त नाव ,विस्तार व प्रारंभ
- कलम २ – व्याख्या
प्रकरण – २.
नगरपालिका
- नगरपालिका क्षेत्र व त्यांचे वर्गीकरण
- कलम ३ – क्षेत्राचा अधिक लहान नागरी क्षेत्र म्हणून विनिर्देश करणे
- कलम ४ – अधिक लहान नगरी क्षेत्राचे वर्गीकरण करणे
- कलम ५ – नगरपालिका क्षेत्राचा फेरवर्गीकरणाचा परिणाम
- कलम ६ – नगरपालिका क्षेत्राच्या सिमामध्ये फेरफार करणे
- नगरपालिका , प्राधिकरण व नगरपरिषद स्थापना
- कलम ७ – अधिनियमाच्या अंमलबजावणी काम सोपवलेली प्राधिकरणे
- कलम ८ – नगरपालिका स्थापन व कायद्याने संस्थापन
- कलम ९ – नगरपालिका घडण
- कलम ९ अ – राखीव जागेकरिता निवडणूक लढविणा-या व्यक्तीने जातीचे प्रमाणपत्र व वैधता प्रमाणपत्र सादर करणे
- निवडणुका व निवडून आलेल्या व नामनिर्देशित पालिका सदस्याची नावे प्रसिद्ध करणे
- कलम १० – नगरपालिका क्षेत्राची प्रभागांमध्ये विभागणी आणि स्त्रिया, अनुसूचित जाती आणि जमाती यांच्या साठी प्रभाग राखुन ठेवणे.
- कलम १० अ – राज्य निवडणूक आयुक्त
- कलम १० अ अ – तोतयेगिरीस प्रतिबंध करण्यासाठी निदेश देण्याचा निवडणूक आयुक्ताचा अधिकार
- कलम ११ – मतदार यादी तयार करणे
- कलम १२ – मतदानाचा हक्क
- कलम १३ – मतदानाची रीत
- कलम १४ – मतदानावरील इतर निर्बंध
- कलम १५ – पालिका सदस्य होण्यासाठी अर्हता
- कलम १६ – पालिका सदस्य होण्यासाठी अनर्हता
- कलम १७ – निवडणुकांच्या विनियमनासाठी नियम करण्याचा अधिकार
- कलम १८ – निवडून न येणे
- कलम १९ – निवडणुकीचे निकाल
- कलम २० – नामनिर्देशित पालिका सदस्यांची नावे प्रसिध्द करणे
- पालिका सदस्यांची निवडणूक, किंवा नामनिर्देशन याबाबत विवाद
- कलम २१ – पालिका सदस्यांची निवडणूक किंवा नामनिर्देशिन याबाबतीतील विवाद
- भ्रष्टाचार व निवडणुकी विषयक इतर अपराध
- कलम २२ – भ्रष्टाचार
- कलम २३ – निवडणुकीच्या दिवशी जाहीर सभांस मनाई
- कलम २४ – निवडणुकीच्या सभेतील दंगली
- कलम २५ – मतदार केंद्रात किंवा त्याच्या जवळपास प्रचारासमनाई
- कलम २६ – मतदान केंद्रात किंवा त्याच्या जवळपास गैरशिस्त आचरण केल्याबद्दल शास्ती
- कलम २७ – मतदान केंद्रावर गैरवर्तणुकीबद्दल शास्ती
- कलम २८ – निवडणुकीत बेकायदेशीर रीतीने वाहने भाड्याने घेणे किंवा प्राप्त करणे याबद्दल शास्ती
- कलम २९ – मतदानाची गुप्तता राखणे
- कलम ३० – निवडणुकीसंबंधातील अधिकारी वगैरेंनी उमेदवारांच्यावतीने काम न करणे किंवा मतदानाच्या बाबतीत वजन न टाकणे
- कलम ३१ – निवडणुकीच्या संबंधातील अधिकृत कर्तव्यांचा भंग
- कलम ३२ – मतदान केंद्रातून मतपत्रिका काढून घेणे हा अपराध असणे
- कलम ३३ – निवडणूकविषयक इतर अपराध व त्याबद्दल शास्ती
- कलम ३४ – विवक्षित अपराधांबाबत खटला
- निवडणुकीच्याप्रयोजनासाठी अधिग्रहण करण्याचा अधिकार
- कलम ३५ – निवडणुकीसाठी, जागा, वाहन, इत्यादींचे अधिग्रहण
- कलम ३६ – भरपाई देणे.
- कलम ३७ – माहिती मिळविण्याचा अधिकार
- कलम ३८ – अधिग्रहण केलेल्या जागांतून काढून टाकणे
- कलम ३९ – अधिग्रहणातून जागा मुक्त करणे परिषदेची मुदत आणि पालिका सदस्यांचा पदावधी
- कलम ४० – परिषदेची मुदत
- कलम ४१ – पालिका सदस्यांचा पदावधी
- कलम ४१ अ – परिषदेची रचना करण्यासाठी घ्यावयाची निवडणूक ही
- कलम ४२ – पालिका सदस्य पदावरुन दूर केले जाण्यासाठी पात्र ठरणे
- कलम ४३ – राजीनाम्यामुळे पालिका सदस्याच्या त्यानंतर होणाऱ्या अपात्रतेस बाध न येणे
- कलम ४४ – पालिकेच्या सदस्याच्या पदावधीतील अनर्हता
- कलम ४५ – नगरपालिकेस देय असलेले कर न दिल्यामुळे होणाऱ्या अनर्हतेसंबंधी विशेष तरतूद
- कलम ४६ – कलम ४५ मुळे नगरपालिकेच्या कर वसूल करण्याच्या इतर अधिकारास बाध न येणे
- कलम ४७ – पालिका सदस्य असण्याचे बंद झाल्यनंतर पालिका सदस्याने सर्व अधिकार पदे सोडून देणे
- कलम ४८ – नैमित्तिक रिकाम्या जागा कशा भराव्यात
प्रकरण – ३.
नगरपरिषद व नगरपालिका कार्यशासन यांची कर्तव्ये व कार्य
- कर्तव्य व स्वेच्छाधीन कार्य
- कलम ४९ – नगरपालिकेचे कर्तव्य व कार्य
- कलम ५० – पाणी पुरवठा योजना तयार करणे व पुरेसे पिण्कयाचे पाणी उपलब्लध करून देणे बंधनकारक असणे
- अध्यक्ष व उपाध्यक्ष
- कलम ५१ -अध्यक्षाची निवड
- कलम ५१ – १ अ – अध्यक्षाचे पद राखून ठेवणे
- कलम ५१ – १ ब – सभापतीच्या राखीव पदाकरिता निवडणूक लढविणा-या व्यक्तीने जातीचे प्रमाणपत्र व वैधता प्रमाणपत्र सादर करणे .
- कलम ५१अ – उपाध्यक्षाची नेमणूकः
- कलम ५१ब – परिषद सदस्यांचे नामनिर्देशनः
- कलम ५२ – अध्यक्ष पदाची मुदतः
- कलम ५३ – अध्यक्षाचा राजीनामाः
- कलम ५४ – उपाध्यक्षाचा राजीनामा ः
- कलम ५५ – पालिका सदस्यांनी अध्यक्षास काढून टाकणेः
- कलम ५५-१ – थेट निवडीच्या अध्यक्षास नगरसेवकांनी काढून टाकणेः
- कलम ५५-अ – शासनाने अध्यक्षास व उपाध्यक्षास काढून टाकणेः
- कलम ५५-१अ – परिषद सदस्यांनी उपाध्यक्षास काढून टाकणेः
- कलम ५५ब – कलम५५-अ अन्वये अध्यक्ष किंवा उपाध्यक्ष म्हणून पदावरुन दूर करण्यात आल्यानंतर पालिका सदस्य म्हणून राहण्यासाठी किंवा पालिका सदस्य होण्यासाठी निरर्हताः
- कलम ५६ – अध्यक्ष किंवा उपाध्यक्ष यांनी परवानगीशिवाय गैरहजर राहण्याचा परिणामः
- कलम ५७ – अध्यक्ष किंवा उपाध्यक्ष यांनी कार्यभार सोपवणेः
- कलम ५८ – अध्यक्षाची कार्येः
- उपाध्यक्षाची कार्येः
- कलम ६० – अध्यक्ष व उपाध्यक्ष यांची अधिकार पदे एकाच वेळी रिकामी होणेः
- कलम ६१ – अध्यक्षास मानधन किंवा आतिथ्य भत्ता व पालिका सदस्यांना सभा भत्ताः
- समित्या
- कलम ६२ – ‘अ’ वर्ग आणि ‘ब’ वर्ग नगरपालिकांच्या स्थायी समित्यांची व विषय समित्यांची नेमणूकः
- कलम ६३ – ‘अ’ वर्गआणि ‘ब’ वर्ग नगरपालिकांच्या स्थायी समित्यांची व विषय समित्यांची रचनाः
- कलम ६४ – ‘अ’ वर्ग आणि ‘ब’ वर्ग नगरपालिकांच्या स्थायी समित्यांची रचना
- कलम ६५ – ‘क’ वर्ग नगरपालिकांसाठी स्थायी आणि विषय समित्याः
- कलम ६६ – ‘क’ वर्ग नगरपालिकांच्या स्थायी समितीची रचनाः
- कलम ६६अ – प्रभाग समित्यांची रचना
- कलम ६६ब – प्रभाग निश्चित करणेः
- कलम ६६क – प्रभाग सभेची बैठकः
- कलम ६६ड – प्रभाग सभेची कार्यव कर्तव्येः
- कलम ६६ई – प्रभाग सभेचे हक्क व अधिकारः
- कलम ६७ – विशेष समित्याः
- कलम ६८ – स्थायी व विषय समित्यांच्या सभापतीचा व सदस्यांचा पदावधीः
प्रकरण – ४.
नगरपालिका प्रशासन, संचालक,आणि जिल्हाधिकारी
- कलम ७४ – नगरपालिका प्रशासन संचालकाची आणि प्रादेशिक संचालकाची नेमणूक व त्यांचे अधिकार व जिल्हाधीकारीचे अधिकार बाबत
प्रकरण – ५.
अधिकारी व कर्मचारी यांचे संबधी तरतुदी
- कलम ७५ – मुख्याधिकारी, अभियंता, आरोग्य अधिकारी, लेखाधिकारी व इतर विवक्षित अधिकारी यांची नेमणूक
- कलम ७५ अ – महाराष्ट्र नगरपालिका सेवा स्थापन करणे व त्या संबधी तरतुदी
- कलम ७६ -इतर अधिकारी व कर्मचारी यांची नेमणूक
- कलम ७७ – मुख्याधीकारीचे अधिकार व कर्तव्य
प्रकरण – ६.
सभा कामकाज चालविणे
- कलम ८१ -नगर पालिका सभा संबधी तरतूद.
- कलम ८२ – समित्यांची सभा
- कलम ८३ – मुख्याधिकारी यांनी नगरपालिकेच्या प्रत्येक सभेस उपस्थित राहणे , परंतु मत न देणे किंवा कोणतीही सूचना न देणे बाबत.
- कलम ८३ अ – मानीव मंजुरी
प्रकरण – ७.
नगरपालिकेची मालमत्ता , निधी , संविदा , आणि दायीत्वे
- कलम ८८ – मालमत्ता संपादन करण्याचा आणि धारण करण्याचा अधिकार
- कलम ८९ – नगरपालिकेने किंवा तिच्या विरुद्ध मालमत्तेची सांगितलेल्या दाव्याचा निर्णय
- कलम ९० – नगरपालिका निधी
- कलम ९१ – एकत्रित पाणीपुरवठा व मल प्रवाह विल्हेवाट प्रकल्प निधीची स्थापना
प्रकरण – ८.
अर्थसंकल्प व लेखे
- कलम १०१ – अर्थसंकल्प
- कलम १०२ – नगरपालिका लेखे
- कलम १०३ – लेख्याची प्रसिद्धी
- कलम १०४ – लेखापरीक्षा
1,915 total views, 7 views today